Η χειλίτιδα είναι μια ανώμαλη κατάσταση των χειλέων που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και ρωγμές στην επιφάνεια του δέρματος. Υπάρχουν διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούνται από την υπερβολική έκθεση στο ηλιακό φως, την αλλεργική ευαισθησία στα καλλυντικά προιόντα και την έλλειψη βιταμινών.
Απλή Χειλίτιδα
Η απλή χειλίτιδα εμφανίζεται ως αποτέλεσμα επανάληψης αρνητικών συνηθειών, όπως το γλείψιμο και δάγκωμα (cheilophagia) των χειλέωνν, είτε υπό την επίδραση θερμότητας, ακτινοβολίας, χημικών και βιολογικών παραγόντων.
Θεραπεία
-Απομάκρυνση του αιτιολογικού παράγοντα.
-Εφαρμογή αντισηπτικών και κορτικοστεροειδών τοπικά.
Γωνιακή Χειλίτιδα
Η γωνιακή χειλίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που εμφανίζεται στην μία ή και στις δύο γωνίες του στόματος. Αυτή η κατάσταση συνήθως εμφανίζεται με ερύθημα, επώδυνες ρωγμές, απολέπιση, αιμορραγία και εξέλκωση και στις γωνίες του στόματος.
Το ξηρό δέρμα μπορεί να προάγει την ανάπτυξη ρωγμών στις γωνίες του στόματος, επιτρέποντας την εισβολή μικροοργανισμών.
Το 30% των ασθενών με στοματίτιδα εξαιτίας οδοντοστοιχιών πάσχει επίσης γωνιακή χειλίτιδα, η οποία επηρεάζει μόνο το 10% των ασθενών που φορούν οδοντοστοιχία χωρίς στοματίτιδα εξαιτίας των οδοντοστοιχιών.
Αιτιολογία
Οι πληγές αυτές συνήθως μολύνονται τόσο από Candida όσο και από Staphylococcus. Η βιταμίνη Β12, η ανεπάρκεια σιδήρου και η απώλεια κάθετης διάστασης έχουν συσχετιστεί με αυτή τη διαταραχή.
Ασθενείς με αναιμία (ανεπάρκεια σιδήρου ή κακοήθη αναιμία), σακχαρώδη διαβήτη και σύνδρομο Plummer-Vinson μπορεί να εμφανίσουν γωνιακή χειλίτιδα.
Θεραπεία
Γενική θεραπεία των κύριων ασθενειών – διαβήτης, αναιμία κλπ.
Τοπική θεραπεία-
-Αναισθητικά και αντιμυκητιασικά
-αντιβιοτικά
Ακτινική Χειλίτιδα
Η ακτινική χειλίτιδα είναι νόσος των χειλέων, σχετίζεται άμεσα με τη μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο και προσβάλλει συνήθως το κάτω χείλος.
Συχνά παρατηρείται σε άντρες ηλικίας άνω των 40 ετών.
Το χείλος χάνει το κόκκινο χρώμα του, γίνεται λευκό, φαίνεται ξηρό, και χάνει τις χαρακτηριστικές του γραμμώσεις κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα.
Διάγνωση
Η επιθηλιακή ατροφία παρατηρείτε ιστολογικά και οι αλλαγές αυτές είναι μη αναστρέψιμες.
Οι περιοχές των επίμονων ελκών πρέπει να υποβληθούν σε βιοψία εξαιτίας ενός ποσοστού κακοήθους μετασχηματισμού 6-10%.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της ακτινικής χειλίτιδας είναι κυρίως προληπτική με την αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο και την χρήση αλοιφών.
Απολεπιστική χειλίτιδα
Πρόκειται για συχνή, χρόνια, επίμονη κατάσταση των χειλέων που πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία και η οποία λόγω του αισθητικού προβλήματος που προκαλείται μπορεί να επηρεάσει τη ψυχολογία του ασθενούς. Η βλάβη χαρακτηρίζεται από απολέπιση του ερυθρού κρασπέδου των χειλέων. Παρατηρείται συνηθέστερα σε άτομα κάτω των 30 ετών, κυρίως γυναίκες.
Σε ήπιες περιπτώσεις παρατηρείται ελαφρά ξηρότητα, απολέπιση και σχηματισμός ραγάδων στα χείλη. Σε χρόνιες βλάβες το ερυθρό κράσπεδο των χειλέων καλύπτεται από ένα παχύ κιτρινωπό επίχρισμα, το οποίο όταν αποκολληθεί καταλείπει αιμορραγική περιοχή.
Αιτιολογία
Ένα μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων οφείλεται σε χρόνιο αυτοτραυματισμό όπως δάγκωμα, διαβροχή με σάλιο, απομίζηση, καθ’έξιν απολέπιση των χειλέων. Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν αυξημένο άγχος-στρες και ψυχολογικά προβλήματα.
Στις περιπτώσεις εκείνες όπου δε φαίνεται να υπάρχει αιτιολογική συσχέτιση με τραυματισμό θα πρέπει να αποκλειστεί ενδεχόμενη χρόνια μυκητίαση, ακτινική χειλίτιδα, αδενική χειλίτιδα, υπερβιταμίνωση Α, φωτοευαισθησία. Η βλάβη φαίνεται να εμφανίζεται συχνά και σε ανοσοκατεσταλμένους HIV ασθενείς.
Θεραπεία
Η θεραπεία συνήθως αφορά στη χρήση λιπαντικών και αντιηλιακών αλοιφών για ενυδάτωση και προστασία των χειλέων. Το σημαντικότερο όμως στις πλείστες περιπτώσεις είναι η διακοπή του αυτοτραυματισμού. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χορήγηση αντιμικροβιακών, κορτικοστεροειδών ή αντιμυκητιασικών αλοιφών. Ελάττωση του στρες και ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσουν. Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ασθενείς δεν αναποκρίνονται στη θεραπεία καθώς επίσης και περιπτώσεις που υποτροπιάζουν συχνά. Οι ασθενείς αυτοί πιθανόν να επωφεληθούν από κάποιου είδους θεραπεία πλαστικής χειρουργικής.
Αθηνά Τσιορβά