Ο καρκίνος είναι μια ασθένεις κατά την οποία κάποια κύτταρα του σώματος παύουν να είναι φυσιολογικά και πολλαπλασιάζονται χωρίς έλεγχο.
Τα κύτταρα φυσιολογικά διαιρούνται με έναν συγκεκριμένο τρόπο ώστε να παραχθούν περισσότερα κύτταρα και αυτό συμβαίνει μόνο όταν ο οργανισμός τα χρειάζεται. Αυτή η διαδικασία βοηθά να διατηρείται το σώμα σε κατάσταση υγείας.
Όταν τα κύτταρα διαιρούνται ανεξέλεγκτα χωρίς να χρειάζεται ο οργανισμός νέα κύτταρα τότε σχηματίζεται ένα πλεόνασμα ιστού. Αυτή η μάζα του πλεονάζοντος ιστού καλείται όγκος. Ο όγκος μπορεί να είναι καλοήθης ή κακοήθης. Οι κακοήθεις όγκοι είναι καρκίνος.
Συμπτώματα
Ο καρκίνος του στόματος εμφανίζεται συνήθως σε ανθρώπους ηλικίας άνω των σαράντα ετών αλλά μπορεί να προσβάλλει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας. Αναφέρονται μερικά προειδοποιητικά σημεία που βοηθούν στην αποκάλυψή τους:
- Πληγή στο στόμα που δεν επουλώνεται.
- Διόγκωση ή πάχυνση στην παρειά ή στα χείλη.
- Λευκή ή κόκκινη κηλίδα στα ούλα, στη γλώσσα, ή στο βλεννογόνο του στόματος.
- Πόνος ή αίσθημα ότι κάτι έχει σφηνωθεί στο φάρυγγα.
- Δυσκολία στη μάσηση ή στην κατάποση.
- Δυσκολία στην κίνηση της κάτω γνάθου ή της γλώσσας.
- Μούδιασμα της γλώσσας ή άλλης περιοχής του στόματος.
- Διόγκωση στη γνάθο το οποίο εμποδίζει την οδοντοστοιχία να εφαρμόζει στη θέση της ή την καθιστά άβολη.
Οποιοδήποτε από τα παραπάνω σημεία μπορεί να προκαλείται από καρκίνο ή από άλλη λιγότερο σοβαρή αιτιολογία. Ο πόνος συνήθως δεν είναι από τα πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου του στόματος.
Είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε έναν οδοντίατρο ή γιατρό εάν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του στόματος περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα. Οι χρήστες τσιγάρου έχουν έξι φορές περισσότερες πιθανότητες από τους μη καπνιστές να αναπτύξουν μορφές καρκίνου του στόματος.
- Οι χρήστες καπνού γενικότερα. Η μάσηση προϊόντων καπνού προσδίδει 50 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου της παρειάς,των ούλων της εσωτερικής περιοχής των χειλιών.
- Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου.
- Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ειδικά σε νεαρή ηλικία.
- Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Ορισμένα στελέχη του HPV είναι αιτιολογικοί παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πάνω από το 25% όλων των καρκίνων του στόματος συμβαίνουν σε άτομα που δεν καπνίζουν και πίνουν αλκοόλ μόνο περιστασιακά.
Διάγνωση
Εάν μια αφύσικη εικόνα ανιχνευθεί μέσα στη στοματική κοιλότητα τότε η βιοψία είναι ο μόνος τρόπος για να μάθουμε αν είναι καρκίνος. Στη συνέχεια ο ασθενής παραπέμπεται σε ένα γναθοχειρουργό ο οποίος αφαιρεί μέρος ή όλο τον όγκο ή την περιοχή. Κατόπιν ένας παθολογοανατόμος εξετάζει τους ιστούς κάτω από το μικροσκόπιο για να ελέγξει αν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα.
Θεραπεία
Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου στο στόμα είναι η συνήθης θεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του στόματος. Εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καρκίνος έχει επεκταθεί ο χειρουργός μπορεί να προχωρήσει και σε αφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου. Εάν ο καρκίνος έχει διηθήσει και σε μύες και άλλους ιστούς στον τράχηλο η εγχείρηση μπορεί να είναι πιο εκτεταμένη. Η χειρουργική επέμβαση ακολουθείται απο ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία ή από συνδυασμό και των δύο.
Πρόληψη
Για την πρόληψη του καρκίνου του στόματος:
- Μην καπνίζετε και καταναλώστε αλκοόλ με μέτρο
- Διατηρείστε μια καλά ισορροπημένη διατροφή
- Περιορίστε την έκθεσή σας στον ήλιο. Η επανειλημμένη έκθεση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο χείλος, ειδικά το κάτω χείλος.
Αθηνά Τσιορβά