Η τερηδόνα είναι μια πάθηση των δοντιών. Πρόκειται για μια προοδευτική ασθένεια που προσβάλλει τους σκληρούς ιστούς των δοντιών και υποκινείται από την δράση βακτηρίων που συσσωρεύονται και δημιουργούν την οδοντική πλάκα.
Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει νέκρωση του πολφού και να οδηγήσει στη δημιουργία αποστήματος στη κορυφή της ρίζας του δοντιού και ως αποτέλεσμα να χρειαστεί να προχωρήσετε σε ενδοδοντική θεραπεία ή εξαγωγή.
Πώς δημιουργείται η τερηδόνα
Η τερηδόνα προσβάλλει τα δόντια δημιουργώντας μικρές κοιλότητες – τρύπες ως αποτέλεσμα της απομεταλλικοποίησης του οδοντικού ιστού (αδαμαντίνη και οδοντίνη) από τα μικρόβια.
Η απομεταλλικοποίηση του δοντιού, είναι μία διαδικασία κατά την οποία αφαιρούνται σταδιακά διάφορες ουσίες ζωτικής σημασίας από το δόντι όπως το ασβέστιο. Αυτό γίνεται με τη συνεχόμενη και παρατεταμένη έκθεση των δοντιών σε κάποια οξέα. Τα οξέα αυτά, παράγονται από κάποια συγκεκριμένα βακτήρια τα οποία ζούνε στο στόμα μας και συγκεκριμένα επάνω στα δόντια μας (οδοντική πλάκα).
Τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα, τρέφονται με σάκχαρα (γλυκόζη, σουκρόζη, φρουκτόζη, τη λακτόζη, ή βρασμένα άμυλα) που βρίσκονται στα δόντια μας και τα προιόντα μεταβολισμού τους προκαλούν απομεταλλικοποίηση του δοντιού.
Αίτια
Αναλύοντας τα αίτια που προκαλούν τερηδόνα των δοντιών εντοπίσαμε την οδοντική πλάκα και τα σάκχαρα ως τους κύριους παράγοντες για τη δημιουργία ενός επικίνδυνα όξινου περιβάλλοντος στο στόμα. Αλλά ούτε η οδοντική πλάκα ούτε τα σάκχαρα θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα στο στόμα μας, αν εμείς δεν τους επιτρέπαμε να βρίσκονται εκεί.
Οι κύριοι λόγοι που συμβαίνει αυτό και η πραγματική αιτία της τερηδόνας, είναι η κακή στοματική υγιεινή σε συνδυασμό με μια δίαιτα πλούσια σε υδατάνθρακες.
Εάν εξαλειφθούν αυτές οι δύο αιτίες, ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας ελαχιστοποιείται.
Με το συνδυασμό σωστής καθημερινής στοματικής υγιεινής με μια προσεκτική διατροφή και σωστό έλεγχο της κατανάλωσης υδατανθράκων, μπορούμε να εξαλείψουμε τις κύριες αιτίες δημιουργίας τερηδόνας παρέχοντας ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για τα δόντια μας.
Ας αναλύσουμε όμως τα αίτια ξεχωριστά:
Οδοντική πλάκα
Έχουμε ήδη πει πως η οδοντική πλάκα είναι ένα στρώμα βακτηρίων που «ακουμπάει» πάνω στην επιφάνεια των δοντιών. Θεωρείται ως η κύρια αιτία για την παραγωγή τερηδόνας. Τα βακτήρια αρχίζουν να συσσωρεύονται στα δόντια μερικά λεπτά μετά από κάθε βούρτσισμα των δοντιών, χρησιμοποιώντας τα σάκχαρα των τροφών ως πηγή τροφής, και παράγοντας οξέα τα οποία αρχίζουν να «τρώνε» την αδαμαντίνη.
Σάκχαρα
Ο κύριος λόγος για τον οποίο τα σάκχαρα θεωρούνται ύποπτα για την ανάπτυξη τερηδόνας στα δόντια είναι επειδή αποτελούν «τροφή» για τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας. Τα βακτήρια χρησιμοποιούν τα σάκχαρα, όπως γλυκόζη, σουκρόζη, φρουκτόζη και λακτόζη που περιέχονται στα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Αν δεν είχαμε τη ζάχαρη στη διατροφή μας, τα βακτήρια της πλάκας δεν θα ήταν σε θέση να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά. Έπειτα τα βακτήρια αυτά παράγουν οξέα ως υποπροϊόντα του μεταβολισμού τους ,τα οποία ,όπως είπαμε πιο πάνω προκαλούν την αφαλάτωση των δοντιών.
Οξέα
Η αδαμαντίνη των δοντιών είναι ο πιο σκληρός ιστός του ανθρώπινου σώματος. Ωστόσο η ανόργανη δομή της την καθιστά ευάλωτη στη δράση οξέων που μπορούν να την καταστρέψουν σχετικά εύκολα. Όταν το περιβάλλον του στόματος γίνεται πολύ όξινο (όταν η τιμή του pH, το οποίο μετρά την οξύτητα, πέφτει κάτω από 5,5 έως 6,0), τα οξέα αρχίζουν να διαλύουν τα ανόργανα άλατα φωσφορικού ασβεστίου που συνθέτουν το σμάλτο των δοντιών. Κάθε τμήμα του δοντιού που είναι εκτεθειμένο στο περιβάλλον του στόματος κινδυνεύει από τη δράση των οξέων. Αυτό που ξεκινά ως μια ήπια απασβεστίωση με την παρουσία μιας μικρής λευκής κηλίδας στην επιφάνεια του δοντιού, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, θα εξελιχθεί σε οδοντική κοιλότητα και το δόντι θα χρειάζεται σφράγισμα.
Αθηνά Τσιορβά