Η χειλιοσχιστία (λαγώχειλο) και η υπερωισχιστία (λυκόστομα),είναι δυσπλασίες του στόματος και του προσώπου.
Το λαγώχειλο είναι η μη ορθή συγχώνευση του άνω χείλους ενός βρέφους.
Το λυκόστομα είναι η ατελής συγχώνευση των δομικών στοιχείων της υπερώας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κενό στον ουρανίσκο.
Τα ακριβή αίτια των σχιστιών δεν είναι γνωστά, θεωρείται όμως ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η χειρουργική αποκατάσταση των σχιστιών γίνεται συνήθως στον δεύτερο ή στον τρίτο μήνα της ζωής και από ορισμένους χειρουργούς σχιστιών ακόμα και από την πρώτη εβδομάδα.
Η διάγνωση της χειλεοσχιστίας είναι εφικτή από την ενδομήτρια ζωή με τον υπερηχογραφικό έλεγχο. Η προεγχειρητική αξιολόγηση του παιδιού με σχιστία περιλαμβάνει το λεπτομερές ιστορικό και την καλή φυσική εξέταση της στοματικής κοιλότητας, των γνάθων και των χειλέων.
Χαρακτηριστικά των σχιστιών στην ομιλία είναι:
Υπερρινικότητα: εμφανίζεται όταν υπερβολική ποσότητα αέρα διαπερνά τη ρινική κοιλότητα.
Υπορινικότητα: εμφανίζεται όταν μικρή ποσότητα αέρα διαπερνά τη ρινική κοιλότητα, με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται η ακουστική παραγωγή των έρρινων φθόγγων.
Ρινική εκπομπή: είναι η διαφυγή αέρα από τη στοματική στη ρινική κοιλότητα, ενώ θα έπρεπε να κατευθύνεται στοματικά. Η ρινική εκπομπή συναντάται στα άηχα σύμφωνα π.χ. [s].
Συχνά τα παιδιά παράγουν γλωττιδικούς και φαρυγγικούς ήχους, καθώς η άρθρωση γίνεται στη περιοχή της γλωττίδας και του φάρυγγα, λόγω αδυναμίας δημιουργίας επαρκούς πίεσης και ροής του αέρα διαμέσου του στόματος. Επίσης, τα σύμφωνα πίεσης όπως το /π/, παράγονται ασθενή.
Σε ποιον μπορεί να συμβεί;
Η συχνότητα εμφάνισης σχιστιών είναι 1 στις 1.000 γεννήσεις. Συγκριτικά με τα κορίτσια, διπλάσιος αριθμός αγοριών εμφανίζει χειλεοσχιστία, είτε με είτε χωρίς υπερωιοσχιστία. Όμως, τα κορίτσια συγκριτικά με τα αγόρια εμφανιζουν πιο συχνά υπερωιοσχιστία παρά χειλιοσχιστία.
Αθηνά Τσιορβά.